Het ultieme ondernemersadvies

De maandelijkse aanbevelingen van Ernst-Jan Pfauth. Dit keer over high society in NY, horecatycoons en “alive time”

Hi, ik ben Ernst-Jan Pfauth, mede-oprichter van De Correspondent en POM. Elke maand schrijf ik een nieuwsbrief over intentioneel leven. Een bijzonder welkom aan de 900 nieuwe abonnees. Ben je nog geen lid? Geef je hier op:

1. Wanneer je investeert in het vastleggen van je kennis, leer je jezelf beter kennen, verhoog je de kwaliteit van je werk en verdien je er geld mee. In een recent artikel noemde ik dit ‘denkdividend’. Maar hoe zorg je er vervolgens voor dat je notities niet verstoffen? In deze nieuwe post deel ik vijf methodes om je notities levend te houden.

2. Alle cafés op de Dam zijn in handen van horecatycoon Won Yip. Toen ik laatst een documentaire over zijn leven aanzette, verwachtte ik polderglamour. Maar het bleek een beklemmend portret van jewelste over een getraumatiseerde ondernemer die elke euro door zijn eigen handen laat gaan. In een korte recensie vertel ik waarom het zo’n aanrader is.

3. Op zoek naar het ultieme ondernemersadvies? Malcolm Gladwell komt aardig in de buurt met het inmiddels klassieke artikel The Sure Thing. Ondernemerschap associëren we vaak met risico nemen. Maar Gladwell laat zien dat succesvolste ondernemers juist goed zijn in het afdekken van risico’s, terwijl ze rücksichtslos onderschatte mogelijkheden in de markt benutten. Ze ontdekken die verborgen kansen door doodsaaie maar zeer effectieve analyses. Heel leerzaam stuk. 

4. Ik moest denken aan zulke ondernemers toen ik dit citaat las in Connie Palmens bundel Voornamelijk Vrouwen: “Gepantserde strijders zijn onverbiddelijke lezers en analytici, wars van sentimentaliteit of van de serviele behoefte iedereen te plezieren en voor zich in te nemen.” Dat komt bijna één-op-één overeen met het beeld uit de docu van Won Yip en de analyse van Malcolm Gladwell.

5. Sowieso is die bundel van Connie Palmen een spectaculaire en uitdagende leeservaring. Soms was ik haar even helemaal kwijt, en dan kwam ze opeens met zo’n gouden zin aanzetten: “In de smaak willen vallen bij mensen voor wie je geen enkele bewondering of achting hebt, vergiftigt je.” Of over nostalgici: “Nostalgische mensen herkennen het geluk pas als het is verdwenen.” 

6. Audioberichtjes zijn fijn om te versturen maar vaak vervelend om te ontvangen. Het was bizar dat er in Whatsapp geen oplossing voor bestond. Tot nu. Ontwikkelaar Menno Liefstingh heeft een Apple Shortcut gemaakt waarmee je audioberichten in een handomdraai transcribeert. In deze video zie je hoe makkelijk dat gaat (sorry, nog geen Android).

7. Voor Jonge Jaren sprak ik Aaf Brandt Corstius over haar carrièrelessen. Ze sprak over de moeizame eerste minuten die altijd voorafgaan aan uitdagend werk zoals schrijven. De eerste zinnen die je schrijft, vind je waarschijnlijk waardeloos. Maar dat is geen reden om te stoppen, zei Aaf. “Ga nou gewoon beginnen met schrijven. Net als als je gaat hardlopen, ga je gewoon warm lopen. Op een gegeven moment ben je opgewarmd en dan komen er betere zinnen.” Wát een sterke metafoor. 

8. Dit vond ik een opzienbarend inzicht: de Apple Vision Pro kan dienen als een journalistieke empathiemachine. Gaat Apple’s bril in de toekomst journalisten helpen het wereldwijde nieuws nog realistischer te brengen? Wat zou dit kunnen betekenen voor empathie voor mensen in oorlogssituaties? Ik kan nu al bijna niet kijken naar de verslagen die CNN vanuit Palestijnse ziekenhuizen maakt, laat staan hoe hard zo’n video aankomt als je met zo’n bril ‘zelf’ tussen de bedden loopt. Wellicht gaat zo’n ervaring meer mensen aanzetten tot actie.

9. Ik smul van The Age of Innocence, een roman over elite-families uit het New York van de negentiende eeuw. Schrijver Edith Wharton laat met onderkoelde en scherpe observerende zinnetjes zien hoe benauwend het high society-leven was: “In reality they all lived in a kind of hieroglyphic world, where the real thing was never said or done or even thought, but only represented by a set of arbitrary signs.” In 1921 ontving ze als eerste vrouw ooit de Pulitzerprijs. Honderd jaar later is het nog steeds een aanrader, deze tragikomische roman over het ontsnappen aan sociale conventies. 

10. Laatst was ik op een avond over klimaatactie. We bespraken hoe je klimaatverandering minder abstract maakt. Neem het horrorjaar 2100. Dan eindigen veel klimaatmodellen. Als we niet ingrijpen is de wereld dan een plek van extremen: dodelijke hittegolven, steden onder water en woestijnen waar ooit vruchtbare grond was. Het lijkt ver weg in de tijd. Maar de Tweede Wereldoorlog eindigde 79 jaar geleden, en het duurt 76 jaar tot het 2100 is. Zulke realisaties helpen denk ik bij klimaatbewustzijn.

11. Door een tegenvaller in de privésfeer, breng ik al een aantal maanden veel tijd door in wachtkamers van ziekenhuizen. Naast momenten van steun en plezier, ervaar ik daar ook veel tijd die schrijver Robert Greene typeert als ‘dead time’. Zonder dat je er iets aan kan doen, ben je gedwongen te wachten. Greene moedigt je aan die tijd ‘alive’ te maken door iets van waarde te ondernemen, zoals je oma bellen, een boek lezen, of – zoals ik nu doe – schrijven. Gek genoeg merk ik dat door die inspanning het wachten veel minder energie en stress kost. 

12. Iedereen voelt zich weleens schuldig over dat ene moment dat je er niet was voor een vriend. Of over een uitnodiging waar je niet op in ging en later spijt van kreeg (dat heb ik bijvoorbeeld al twee keer op iemands uitvaart gehad). Kon je maar terug in de tijd! Ik kwam een mooie zin tegen van de Amerikaanse psycholoog Edith Eger: “Zeg tegen jezelf: ‘als ik toen wist wat ik nu weet, zou ik dingen anders hebben gedaan’.” “En daarmee klaar”, zegt ze, “Want schuld is in het verleden, en het enige dat je niet kunt veranderen is het verleden.” 

13. Over Edith Eger gesproken: als tiener zat ze in Auschwitz. Op een kwade dag moest ze dansen voor de beruchte kamparts Josef Mengele. Om hem niet te hoeven aankijken, deed ze haar ogen dicht en stelde zich voor te dansen op Tsjaikovski in het operahuis van Boedapest. Ik vond het een indrukwekkend voorbeeld van hoe je op de donkerste momenten in je eigen verbeelding kunt vluchten. 

14. In het boekje Tekenares van Montparnasse kwam ik een soortgelijk verhaal tegen. Schrijver Pauline Broekema schetst een scène waarin schilder Hans Reichel de verschrikkingen van het concentratiekamp op afstand houdt door als een ‘bezetene’ te tekenen. “Met een aquarelleerdoosje ter grootte van zijn handpalm en wat kinderkleurpotloden had hij zijn eigen universum geschapen.” (Ik vond Tekenares van Montparnasse trouwens op de leukste plek van de boekhandel, namelijk de stapels met afgeprijsde boeken. Daar liggen geen voorspelbare bestsellers, maar verrassingen.)

15. De laatste tijd hoor ik steeds meer jaren-tachtig-knallers in cafés. Zoals ‘This is the Day’ van The The,  dat een totale revival verdient. Te meer omdat de band onlangs de originele clip vrijgaf, die ze destijds te gênant vonden om uit te zenden. Ze maakten inderdaad zeer enthousiast gebruik van een green screen, haha:

Dank aan

Yuki Kho

voor het tippen van Connie Palmens bundel en Cees Holtkamp voor de docu over Won Yip.

Voor nu nog een vraag aan jou: overmorgen interview ik het power couple achter driesterrenrestaurant de Librije over hun jonge jaren. Wil je graag iets van Jonnie en Thérèse Boer weten? Deel je vraag in de comments: