Neem de regie op je werk

Plus het grootste denkdividend ooit, een oorlogsfilm over journalisten, de visie van Sef op creativiteit, waarom de beste chef van Nederland in een vierdaagse werkweek gelooft en ... het Haatboek.

Hi, ik ben Ernst-Jan Pfauth, mede-oprichter van De Correspondent en POM. Elke maand schrijf ik een nieuwsbrief over intentioneel leven. Een bijzonder welkom aan de 860 nieuwe abonnees. Ben je nog geen lid? Geef je hier op:

1. Door HR staan werknemers altijd met 1-0 achter. Werkgevers hebben een bataljon aan adviseurs en weten precies hoe ze een werknemer moeten afwimpelen. Tot nu. Want met Het boek waarvan je baas niet wil dat je het leest deelt HR-expert Roland Grootenboer alle tactieken, zodat je als werknemer precies weet wat je moet zeggen en doen om een baan, salarisverhoging en werkplezier te krijgen. Je kunt dit eerste boek van mijn uitgeverij POM.press nu voorbestellen (dan krijg je het ebook er gratis bij). 

2. Na mijn vertrek als directeur bij De Correspondent, miste ik het werken aan boeken enorm. Vaak is een boek een culminatie van jaren denkwerk. Het heeft iets magisch om die vervolgens met een auteur onder de aandacht te brengen. Dus alweer een jaar na mijn vertrek begon ik met Alexander Klöpping en Maven Publishing de nieuwe uitgeverij POM.press. Roland is onze eerste eigen auteur. Ik deelde het manuscript met drie vrienden. Aan de hand van het salaris-hoofdstuk regelden twee van hen al een salarisverhoging 💥

3. Nog even over het boek: elke keer als Roland van een vriend of familielid een HR-vraag kreeg, sloeg hij het verstuurde antwoord op in Notion. Dat scheelde hem in eerste instantie tijd – hij hoefde niet telkens hetzelfde verhaal te tikken – maar na verloop van tijd had Roland een mooie database opgebouwd. Alle kennis die hij als HR-expert opdeed bij Ali Niknam, Blendle en Google was daar terug te vinden. Roland begon die tips vervolgens te delen in een wekelijkse nieuwsbrief en nu is er zelfs een boek. Ik vind het een geweldig voorbeeld van denkdividend. 

4. Soms kun je de term denkdividend heel letterlijk nemen. In het boek More Money Than God beschrijft Sebastian Mallaby de opkomst van hedgefondsen. Dan kan hij niet om George Soros heen. De Hongaars-Amerikaanse investeerder vergaarde faam door te voorspellen dat de dollar het af zou leggen tegen andere valuta. Jarenlang maakte hij notities, in de hoop dat het vastleggen van zijn gedachten zijn oordelen zou aanscherpen. Toen Soros na vijf jaar bespiegelingen in zijn notitieboek gelijk kreeg, verdiende hij 230 miljoen dollar met zijn dollar-handel. Daarom grapte hij dat zijn winst het hoogste honorarium voor een boek ooit was. 

5. Nog eentje over denkdividend en dan houd ik op: tech-auteur Cory Doctorow omschrijft hoe publiekelijk nadenken tot nieuwe ideeën leidt. “Schrijven voor een publiek houdt me eerlijk”, stelt Doctorow in een inspirerend artikel, omdat hij zijn ideeën dan nauwkeurig moet verwoorden.

6. Soms wil je een bijzonder moment juist niet vastleggen. Herman Koch verwoordt het treffend in zijn mooie nieuwe boek Ga je erover schrijven: “Een voorbijvarend containerschip moet je beleven. Het machtige gevoel dat het schip uitstraalt moet míjn machtige gevoel worden. Dat is ook de reden dat ik geen foto maak. Wie een foto maakt (voor later), beleeft niks. Een foto van een containerschip is als een foto van de Grand Canyon. Die vraagt om aanvullende tekst. In werkelijkheid was de Grand Canyon/het containerschip veel en veel groter, zeg je. Ja, oké, zegt degene aan wie je de foto laat zien. Die kijkt er een halve seconde naar op je telefoon en verplaatst zijn blik vervolgens naar iets anders. Het gaat erom dat ík het zie.”

7. Op haar negenentwintigste had Carrie Sun een studie wiskunde en finance op zak. Toen kreeg ze een telefoontje van een headhunter. Of ze persoonlijk assistent van een hedgefondsmiljardair wilde worden? Na veertien sollicitatiegesprekken mocht ze in 2020 beginnen. Na een jaar nam ze uitgeput ontslag. In een artikel voor The Guardian deelt ze de details van deze bizarre baan. Zeer de moeite waard. 

8. Na Band of Brothers (2001) en The Pacific (2010) maakten Steven Spielberg en Tom Hanks voor Apple+ Masters of the Air. Je volgt de Amerikaanse vliegeniers die alleen bij daglicht nazi-doelen wilden bombarderen om burgerslachtoffers zoveel mogelijk te voorkomen. Met veel ontzag gekeken, en genoten van de verhaallijn over een vriendschap tussen twee piloten. 

9. Programmeur Jennifer Yip bouwde in haar eentje het beste persoonlijke boekhoudprogramma dat ik ken: Lunch Money. Met slimme automatische regels krijg je inzicht in je inkomsten, uitgaven en net worth. Het ziet er mooi uit en werkt met alle Nederlandse bankrekeningen. Jen is superbehulpzaam als je er even niet uitkomt. Echt een aanrader. Binnenkort is Jen in Nederland en interviewen Alexander en ik haar over hoe ze in haar eentje zulke geweldige software maakt.

10. Toen ik een jaar geleden de trailer zag voor de film Civil War met Kirsten Dunst, kwam dat op me over als goedkoop effectbejag. Gaan ze nou uit sensatiezucht na de Capitool-bestorming olie op het vuur gooien? Maar regisseur Alex Garland komt uit een journalistenfamilie en wilde aantonen wat er met de rechtsstaat gebeurt als de journalistiek afbrokkelt. Zijn verbindende opzet is geslaagd, want in de VS gaan zowel democraten als republikeinen kijken. Ik ging ook, en zat na afloop beduusd in m’n stoel.

11. Voor Jonge Jaren interviewde ik Sef. Hij ontwerpt en maakt muziek, theater en film. Ik vroeg hem wat al deze creatieve uitingsvormen met elkaar gemeen hebben. Hij vertelde dat het eigenlijk heel eenvoudig was. Creativiteit is rangschikken, volgens Sef: “Ik zet dingen op hun plek. Dat is wat ik doe. Dan is het een collage en dan zijn dingen ook gelijk helemaal niet zo moeilijk, want je gebruikt sowieso bestaande onderdelen.”

12. Sefs geruststellende visie op creativiteit – ‘je hoeft dingen alleen maar op de juiste plek te zetten’ – deed me denken aan de manier waarop George Saunders over schrijven spreekt. Schrijven kan intimiderend en zwaar aanvoelen, maar volgens Saunders is het een kwestie van alles wat je wilt zeggen gewoon op papier kwakken. Daarna ga je die tekst per regel af en herschrijf je elke zin tot deze voor je gevoel ‘klopt’. Saunders: “This method overturns the tyranny of the first draft. Who cares if the first draft is good? It doesn’t need to be good, it just needs to be, so you can revise it.” Een geweldige tekst bestaat uit duizenden kleine wijzigingen.

13. Ik ben deze week in Normandië en zelfs de meest traditionele brasserie hier heeft de plantaardige blauwschimmelkaas van Jay & Joy op de kaart staan. Normaal vind ik vegan kaas niet te eten, maar deze valt bijna niet van echt te onderscheiden:

14. Thérèse Boer was net twintig toen zij en haar man Jonnie een Michelinster kregen. Samen met één kok moesten ze de stampvolle tent draaiende houden. Voor Jonge Jaren interviewde ik hen over deze bizarre beginjaren van De Librije. Ze werkten zes dagen per week van acht uur ‘s morgens tot vier uur ‘s nachts (!). Inmiddels vinden ze dat harde werken niet meer van deze tijd. De nieuwe generatie pikt het niet meer. Daarom legde het sterrenkoppel iets op hun eigen inkomen toe om een vierdaagse werkweek te draaien. En nu willen ze nooit meer terug. Ik vind dit zo veel inspirerender dan chefs die klagen dat de nieuwe generatie niet meer hard wil werken. 

15. Afgelopen donderdag was een van de raarste dagen van m’n leven. Ik kwam erachter dat fotograaf Jan Dirk van der Burg met ‘het Haatboek’ een tot op de detail kloppende pastiche van mijn Dankboek had gemaakt. Als tegenwicht voor ‘de dankbaarheidsplaag’. Die avond nam ik een exemplaar van hem in ontvangst. Ik voelde me tegelijkertijd angstig en vereerd, haha. Ik sluit me trouwens aan bij zijn aanklacht tegen giftige positiviteit. Het beoefenen van dankbaarheid betekent niet dat je je ogen moet sluiten voor misstanden. Het gaat er alleen om dat je naast die kritische blik of negatieve emoties ook positieve gevoelens laat bestaan. 

ejpfauth

A post shared by @ejpfauth

Dank aan

Havermelkelite

voor de tip over de miljardair-assistent en

Alexander Klöpping

voor het attenderen op LunchMoney. Geen nieuwe muziek dit keer. Ik herluisterde deze maand vooral. Welke nieuwe muziek heb jij onlangs ontdekt en ben je enthousiast over? Deel het in de comments: